داستان عرفا – مقام ادراک و تجرد نفس

امام علی سلام الله علیه فرمودند:

«نالَ الفَوزَ الاکبَرَ مَن ظَفِرَ بِمَعرِفه النَّفسِ»
به رستگاری بزرگ و برتر رسیده است کسی که به معرفت و شناخت نفس موفق گردد.(1)

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی می گوید:
«روزی استاد ملا حسینقلی همدانی به من فرمود: مقام تربیت فلان شاگرد به عهده شماست.»
آن شاگرد همتی فراوان داشت و عزمی راسخ. مدت 6 سال در مراقبت و مجاهدت کوشش کرد تا به مقامی رسید که قابلیت محضّه (کنایه از پاکی) بود برای ادراک و تجرد نفس.
خواستم این سالکِ راه سعادت به دست استاد بدین فیض نائل و به این خلعت الهیه مخلّع گردد.
او را با خود به خانه استاد بردم و پس از عرض مطلوب؛ استاد فرمودند: این که چیزی نیست؛ و فورأ با دست خود اشاره کردند و فرمودند: تجرد مثل این است. آن شاگرد می گفت: فورأ دیدم که از بدنم جدا شده ام و در کنار خود موجودی را مانند خود مشاهده می کنم.(2)

گر صفا می بایدت؛ تجرید شو | گر خِرد داری ز اهلِ دید شو
ترک دعوا هست تجرید، ای پسر | فهم کن معنی تفرید، ای پسر
اصل تجریدت وداع شهوت است | بلکه کلی انقطاع لذت است(3)

1. غررالحکم ح 19965
2. سلوک عارفانه ص 17 و 18
3. پندنامه عطار نیشابوری
تهیه شده در تحریریه سایت مسلمان