احکام مطهرات – آیت الله مکارم شیرازی

تاریخ بروزرسانی 15-06-2018 0

مطهّرات و اقسام آن

مساله 168ـ مطهّرات به چیزهایى گفته مى شود که نجس را پاک مى کند و آن 12 چیز است: 1ـ آب 2ـ زمین 3ـ آفتاب 4ـ استحاله 5ـ انقلاب 6ـ ثلثان شدن 7ـ انتقال 8ـ اسلام 9ـ تبعیّت 10ـ برطرف شدن عین نجاست 11ـ استبراء حیوان نجاستخوار 12ـ غایب شدن مسلمان، که احکام اینها بطور تفصیل در مسائل آینده خواهد آمد.

1) آب

شرط پاک کنندگی آب

مساله 169ـ آب پاک و مطلق هرچیز نجسى را پاک مى کند، به شرط این که هنگامى که چیز نجس را با آن مى شویند آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا طعم نجاست به خود نگیرد و با آب کشیدن عین نجاست برطرف شود، مثلاً اگر خون در آن است آنقدر بشویند که خون برطرف گردد، البته در آب قلیل شرایط دیگرى نیز هست که بعداً اشاره مى شود.

روش تطهیر ظرف نجس

مساله 170ـ ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولى در آب کر یا جارى یک مرتبه کافى است، هرچند سه مرتبه بهتر است (آبهاى لوله کشى در حکم آب جارى است).

روش تطهیر ظرفى که سگ آن را لیسیده

مساله 171ـ هرگاه سگ ظرفى را لیسیده یا از آن آب یا مایع دیگرى خورده باشد، اوّل باید آن را با خاک پاک که مخلوط با کمى آب باشد خاک مال کرد و بعد دومرتبه در آب قلیل یا یک مرتبه در آب کر یا جارى شست و اگر آب دهان سگ در ظرفى بریزد، احتیاط مستحبّ آن است که همین کار انجام شود، امّا اگر جاى دیگرى از بدن سگ با رطوبت به ظرف ملاقات کند؛ خاک مال کردن واجب نیست بلکه باید آن را در آب قلیل سه مرتبه و در آب کریا جارى یک مرتبه شست.

هرگاه دهانه ظرفی که سگ لیسیده تنگ باشد

مساله 172ـ هرگاه دهانه ظرفى که سگ دهان زده، تنگ باشد و نتوان آن را خاک مال کرد، چنانچه ممکن است باید پارچه اى را به چوبى پیچید و توسّط آن خاک را با کمى آب به آن ظرف بمالند و اگر ممکن نشود مقدارى خاک و کمى آب در آن بریزند و تکان دهند، سپس طبق دستور بالا آب بکشند.

روش تطهیر ظرفى که خوک آن را لیسیده

مساله 173ـ ظرفى را که خوک از آن چیز مایعى را خورده؛ باید هفت مرتبه با آب شست و لازم نیست آن را خاک مال کنند و در لیسیدن خوک و مردن موش صحرایى در آن نیز، بنابر احتیاط واجب باید هفت مرتبه شست.

روش تطهیر ظرفى که با شراب نجس شده

مساله 174ـ ظرفى را که با شراب نجس شده، باید با آب قلیل سه مرتبه بشویند و دست در آن بمالند و مستحبّ است هفت مرتبه شسته شود.

روش تطهیر کوزه هاى گلى نجس

مساله 175ـ کوزه اى که از گل نجس ساخته شده، یا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب کر یا جارى بگذارند و آب در باطن آن نفوذ کند و خارج شود پاک مى شود و اگر آب در آن نفوذ نکند ظاهرش پاک مى شود، با آب قلیل نیز مى توان ظاهر آن را شست.

روش تطهیر ظروف با آب قلیل

مساله 176ـ براى آب کشیدن ظروف با آب قلیل مى توان آن را سه مرتبه پر و خالى کرد و یا هر بار قدرى آب در آن بریزند و طورى بگردانند که به جاهاى نجس برسد، بعد بیرون بریزند.

روش تطهیر ظرفهای بزرگ

مساله 177ـ براى شستن ظرفهاى بزرگ مثل خمره و پاتیل هرگاه آن را سه مرتبه با آب پر کنند و بعد خالى کنند پاک مى شود و راه آسانتر این است که هر دفعه آب را از بالا به پایین به تمام اطراف آن بریزند و هر بار آبى که ته آن جمع مى شود بیرون آورند و لازم است در هر دفعه ظرفى را که با آن آبها را بیرون مى آورند، بشویند.

روش تطهیر فلزّات نجس

مساله 178ـ هرگاه فلزّ نجس را آب بکشند ظاهرش پاک مى شود، هرچند اعماقش هنگامى که ذوب شده، نجس شده باشد.

روش تطهیر تنور نجس

مساله 179ـ براى تطهیر تنور نجس کافى است یک مرتبه از بالا به پایین آب در آن بریزند بطورى که تمام اطراف آن شسته شود، امّا اگربوسیله بول نجس شده باشد دوبار لازم است و بهتر است گودالى ته آن بکنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون آورند و بعد آن گودال را با خاک پاک پر کنند.

روش شستن اشیاء نجس با آب کر یا جاری

مساله 180ـ اگر چیز نجسى را با آب کر یا جارى یا آب لوله کشى بشویند تا عین نجاست برطرف شود، یا بعد از برطرف کردن عین نجس در آب کر یا جارى فرو برند پاک مى شود، ولى فرش و لباس و مانند آن را باید فشار یا حرکت داد تا آب آن خارج شود.

روش تطهیر چیزی که با بول نجس شده

مساله 181ـ براى تطهیر چیزى که نجس شده خواه با بول باشد یا غیر بول یک مرتبه شستشو کافى است، خواه با آب کر باشد یا با آب قلیل ولى در بول با آب قلیل دو مرتبه بهتر است.

روش تطهیر لباس و فرش و مانند آن با آب قلیل

مساله 182ـ براى شستن لباس و فرش و مانند آن با آب قلیل باید آن را مقدارى فشار دهند تا آب از آن خارج شود.

روش تطهیر چیزی که با بول نوزاد شیرخوار نجس شده

مساله 183ـ هرگاه چیزى با بول پسر یا دختر شیرخوارى که غذاخور نشده نجس گردد، چنانچه یک مرتبه آب روى آن بریزند پاک مى شود و در لباس و فرش و مانند آن فشار لازم نیست، ولى احتیاط مستحبّ آن است که دو مرتبه بریزند.

روش تطهیر حصیری که با نخ بافته شده

مساله 184ـ اگر حصیر نجس را که با نخ بافته اند در آب کر یا جارى فرو برند یا زیر آب لوله کشى بگیرند؛ بعد از برطرف شدن عین نجاست، پاک مى شود.

روش تطهیر گندم، برنج، صابون و مانند آن

مساله 185ـ اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند آن نجس شود؛ با فرو بردن در آب کر جارى و یا گرفتن زیر شیر آب، پاک مى گردد اگر باطن آنها نجس شود باید آن قدر صبر کرد تا یقین حاصل شود آب، داخل آن نفوذ کرده و خارج شده.

شک در نجس شدن باطن اشیاء

مساله 186ـ هرگاه شک کند که آب نجس به باطن چیزى رسیده یا نه، باطن آن پاک است.

روش شستن چیز نجس در ظرف

مساله 187ـ اگر چیزى نجس شود چنانچه آن را در ظرفى بگذارند و سه مرتبه آب روى آن بریزند و خالى کنند پاک مى شود و ظرف هم پاک مى گردد و اگر مانند لباس یا چیزى که فشار لازم دارد باشد، باید در هر مرتبه آن را فشار دهند و ظرف را کج کنند تا آب بیرون بریزد.

روش شستن لباس نجسی که رنگ شده

مساله 188ـ هرگاه لباس نجسى را رنگ کرده باشند و در آب کر یا جارى فرو برند، یا زیر شیر آب بگیرند و آب پیش از آن که به واسطه رنگ، مضاف شود به تمام آن برسد، پاک مى شود، هرچند موقع فشار دادن، آب مضاف از آن بیرون آید، امّا اگر آب قبل از رسیدن به تمام لباس مضاف گردد؛ باید آنقدر آن را بشویند تا آب مطلق به آن برسد.

یافتن ذرات مختصری از گل و صابون در اشیاء نجس شسته شده

مساله 189ـ هرگاه بعد از آب کشیدن فرش و لباس؛ مختصرى گل یا ذرّات صابون و اشیاء دیگر در آن دیده شود پاک است و اگر اشیاء بزرگترى باشد ظاهر آنها نیز پاک است و اگر آب نجس به باطن آنها نفوذ کرده؛ براى پاک شدن باطن آنها باید آب پاک نیز به آن برسد و خارج شود.

باقی ماندن بو و رنگ نجاست

مساله 190ـ هرگاه چیز نجسى را بشویند و عین نجس برطرف شود امّا بو یا رنگ آن بماند ضررى ندارد و اگر شک کند عین نجس مانده یا نه، باید بیشتر بشوید تا یقین کند از بین رفته است.

تطهیر بدن در آب کر، جاری و یا زیر شیر آب

مساله 191ـ براى تطهیر بدن در آب کر یا جارى یا زیر شیر آب، همین اندازه که عین نجاست برطرف شود بدن پاک است و بیرون آمدن و دوباره در آب فرو رفتن لازم نیست.

پاک کردن غذاهای نجسی که لای دندانها مانده

مساله 192ـ هرگاه غذاى نجس در لاى دندانها باقى مانده، اگر آب در دهان بگردانند به طورى که به تمام اجزاى آن برسد پاک مى شود.

شستن موی نجس با آب قلیل

مساله 193ـ اگر موى سر و صورت را با آب قلیل آب بکشند؛ چنانچه آب خود به خود بیرون آید فشار لازم نیست، و الاّ فشار دهند.

روش تطهیر گوشت و دنبه نجس

مساله 194ـ گوشت و دنبه اى که نجس شده با آب کشیدن پاک مى شود، همچنین اگر بدن یا لباس کمى چرب باشد که مانع رسیدن آب نگردد، ولى اگر طورى چرب باشد که مانع رسیدن آب شود باید اوّل چربى را از بدن برطرف کنند.

شستن اشیاء نجس با آب شیر

مساله 195ـ شیرى که متّصل به کر مى باشد آبى که از آن مى ریزد حکم آب کر و جارى را دارد، بنابر این هر چیز نجسى را با آن بشویند همین که عین نجاست برطرف شد، پاک مى شود.

شک در نجاست شیء پس از تطهیر آن

مساله 196ـ هرگاه انسان چیزى را آب بکشد و یقین کند پاک شده، بعد شک کند که آن را درست آب کشیده یا نه، آن چیز پاک است، مگر این که بداند که در حال شستن توجّه نداشته است.

غساله شىء نجس

مساله 197ـ هرگاه زمینى را با آب قلیل آب بکشند؛ اگر از شن یا ریگ باشد و غساله یعنى آب باقیمانده در آن فرو رود پاک است، امّا ریگهاى زیر آن زمین نجس مى شود. همچنین اگر سراشیبى داشته باشد آب از آن بگذرد پاک مى گردد، امّا اگر غساله روى زمین بماند نجس است، مگر با وسیله اى آن را جمع کنند.

نحوه تطهیر سنگ نمک و امثال آن

مساله 198ـ هرگاه ظاهر نمک سنگ و مواد دیگرى مانند آن نجس شود با آب کشیدن پاک مى شود، خواه با آب قلیل باشد، یا کر و جارى، یا زیر شیر آب.

نجس شدن قند و شکر

مساله 199ـ هرگاه قند یا شکر نجس شود با آب کشیدن پاک نمى شود.

2) زمین

شرایط مطهّریّت زمین

مساله 200ـ اگر پاى انسان یا ته کفش او بر اثر راه رفتن روى زمین نجس، نجس شود؛ با راه رفتن روى زمین پاک یا کشیدن بر زمین پاک مى شود، به شرط این که زمین پاک و خشک باشد و عین نجاست زایل گردد و نیز باید زمین خاک، یا سنگ، یا آجر فرش، یا سیمان و یا مانند آن باشد. امّا با راه رفتن روى فرش و حصیر و سبزه، کف پا و ته کفش نجس پاک نمى شود.

عدم تطهیر کف پا با راه رفتن بر روی چوب فرش

مساله 201ـ هرگاه روى زمینى که با چوب فرش شده راه برود؛ پاک شدن کف پا و ته کفش نجس مشکل است، ولى با راه رفتن روى آسفالت پاک مى شود.

مقدار راه رفتنى که باعث تطهیر مى شود

مساله 202ـ براى پاک شدن کف پا و ته کفش اگر مختصرى راه برود یا پا را بر زمین کشد کافى است، ولى بهتراست لااقل پانزده ذراع (تقریباً هفت و نیم متر) راه برود.

عدم لزوم تر بودن کف پا هنگام تطهیر آن

مساله 203ـ لازم نیست کف پا و یا ته کفش تر باشد، بلکه اگر خشک هم باشد با راه رفتن پاک مى شود، وجود رطوبت غیر مسرى در زمین نیز ضرر ندارد.

چیزهائى که زمین آن را پاک مى کند

مساله 204ـ مقدارى از اطراف پا و کفش که با راه رفتن روى زمین آلوده نجس مى شود آن هم اگر به زمین برسد پاک مى گردد، همچنین کف دست یا زانوى کسى که با دست و زانو راه می رود و پاهاى مصنوعى و ته عصا و نعل چهارپایان و چرخ اتومبیل و مانند اینها.

ذرات کوچکی که تنها با آب پاک می شوند

مساله 205ـ ذرّات کوچکى از نجاست که جز با آب پاک نمى شود؛ هرگاه در کف پا یا ته کفش باقى بماند ضررى ندارد، همچنین باقى ماندن بو و رنگ.

عدم تطهیر کف جوراب به واسطه راه رفتن بر زمین

مساله 206ـ داخل کفش به واسطه راه رفتن پاک نمى شود و پاک شدن کف جوراب به واسطه راه رفتن نیز محلّ اشکال است، مگر این که جوراب چرمى و مانند آن باشد که به جاى کفش از آن استفاده شود.

3) آفتاب

چیزهایی که آفتاب آن را پاک می کند

مساله 207ـ تابش آفتاب، زمین و پشت بام را پاک مى کند، ولى پاک کردن ساختمان و درب و پنجره و مانند آن محلّ اشکال است.

شرایط مطهّریّت آفتاب

مساله 208ـ براى پاک شدن زمین و پشت بام با تابش آفتاب چند شرط است: اوّل این که چیز نجس داراى رطوبت مسرى باشد، بنابراین اگر خشک باشد باید آن را قبلاً تر کنند، تا بوسیله آفتاب خشک گردد. دوم این که عین نجاست را قبلاً برطرف سازد. سوم این که آفتاب مستقیماً بر آن بتابد، نه از پشت ابر و مانند آن، مگر این که ابر بقدرى نازک باشد که مانع تابش آفتاب نشود ولى تابش از پشت شیشه مانعى ندارد. چهارم این که چیز نجس به واسطه تابش آفتاب خشک شود، امّا اگر به کمک باد یا وسیله حرارتى دیگرى خشک شود کافى نیست، مگر این که بسیار کم باشد که بگویند با آفتاب خشک شده است.

چیزهائى که آفتاب آن را پاک نمى کند

مساله 209ـ تابش آفتاب، حصیر نجس و درخت و گیاه را بنابر احتیاط واجب پاک نمى کند.

شک در پاک شدن شیء نجس

مساله 210ـ هرگاه شک کند که زمین نجس با آفتاب خشک شده یا نه، یا چیزى مانع تابش آفتاب بوده یا نه و یا قبلاً عین نجاست را برطرف کرده است یا نه، آن زمین نجس است.

اگر آفتاب به بخشی از زمین نجس بتابد

مساله 211ـ اگر آفتاب به قسمتى از زمین نجس بتابد و آن را خشک کند فقط همان قسمت پاک مى شود.

4) استحاله

تعریف وحکم استحاله

مساله 212ـ هرگاه عین نجس چنان تغییر یابد که آن نام از آن برداشته و نام دیگرى به آن داده شود، پاک مى گردد و مى گویند «استحاله» شده است، مثل این که سگ در نمکزار فرو رود و مبدّل به نمک شود. همچنین اگر چیزى که نجس شده است بکلّى تغییر یابد، مثل این که چوب نجس را بسوزانند و خاکستر کنند، یا آب نجس تبدیل به بخار شود، امّا اگر تنها صنعت آن تغییر کند مثل این که گندم نجس را آرد کنند، پاک نمى شود.

زغال و کوزه اى که از جنس نجس درست شده

مساله 213ـ زغالى که از چوب نجس درست شده، نجس است و همچنین کوزه یا آجرى را که از گل نجس ساخته اند.

شک در استحاله اشیاء نجس

مساله 214ـ اگر شک کنیم چیز نجسى استحالهشده یا نه، نجس است.

5) انقلاب

تعریف و حکم انقلاب

مساله 215ـ هرگاه شراب به خودى خود یا به واسطه ریختن چیزى در آن مبدّل به سرکه گردد، پاک مى شود و آن را «انقلاب» گویند.

سرکه شدن شرابى که با انگور نجس درست شده

مساله 216ـ شرابى که از انگور نجس درست کنند با سرکه شدن پاک نمى شود، حتّى اگر نجاستى از خارج به شراب برسد، واجب است بعد از سرکه شدن از آن اجتناب کرد، همچنین سرکه اى که از انگور و کشمش و خرماى نجس مى گیرند، نجس است.

تهیّه سرکه از انگورى که با چوب باشد

مساله 217ـ اگر انگور را با چوبهایش سرکه بریزند و معمولاً قبل از سرکه شدن شراب مى شود، بعد از آن مبدّل به سرکه مى گردد پاک است، امّا اگر خیار و بادنجان و مانند آنها، در آن بریزند احتیاط واجب، اجتناب است.

5) ثلثان شدن

کشمش و خرمای جوشیده شده در غذا

مساله 218ـ هرگاه مویز و کشمش را در غذا بریزند و بجوشد، به طوری که آب به داخل آن نفوذ کند و آب داخلش نیز بجوشد حرام می شود اما نجس نیست و می توان آنها را جدا کرد و غذا را خورد. ولی در حال سرخ کردن و دم کردن در برنج و امثال آن مانعی ندارد. و در مورد خرما نیز اگر آب آن در غذا وارد شود و بجوشد و مستهلک شود مانعی ندارد. ولی اگر مقدار آن بقدری باشد که بجوشد ولی مستهلک نشود نمی توان آن را خورد.

آب انگوری که با آتش به جوش آمده

مساله 219ـ هرگاه آب انگور با آتش بجوشد نجس نیست، ولى خوردنش حرام است، امّا اگر آن قدر بجوشد که دوقسمت آن بخار شود و یک قسمت بماند، حلال مى شود و اگر خود به خود به جوش آید و مست کننده شود حرام و نجس است و تنها با سرکه شدن پاک و حلال مى شود.

مخلوط بودن دانه های انگور در خوشه های غوره در هنگام جوشیدن

مساله 220ـ اگر در میان خوشه هاى غوره، دانه هایى از انگور باشد آب همه آن را بگیرند چنانچه به آن «آبغوره» گویند با جوشیدن نجس یا حرام نمى شود.

چیزی که معلوم نیست غوره است یا انگور

مساله 221ـ چیزى که معلوم نیست غوره است یا انگور؛ اگر با آتش بجوشد، حرام نمى شود.

شیره ای که از بازار خریداری شده

مساله 222ـ شیره اى که از بازار مى گیرند و مى دانند فروشنده از این مسائل باخبر است، پاک و حلال است و تفحّص لازم نیست.

6) انتقال

تعریف وحکم انتقال

مساله 223ـ اگر خون بدن انسان یا حیوانى که خون جهنده دارد به بدن حیوانى که خون جهنده ندارد منتقل گردد و خون آن حیوان حساب شود پاک است و آن را «انتقال» گویند بنابراین، خون پشه که جزء بدن اوست پاک است، هر چند در اصل آن را از انسان گرفته، ولى خونى که زالو از انسان مى مکد پاک نیست، چون جزء بدن او محسوب نمى شود.

خون پشه

مساله 224ـ هرگاه خونى از پشه بیرون آید و نداند خونى است که تازه از او مکیده یا از خود پشه است پاک؛ ولى اگر بداند هنوز خون جزء بدن پشه نشده نجس مى باشد.

اسلام آوردن

مساله 225ـ در بحث نجاسات گفتیم احتیاط واجب آن است که از کافراجتناب شود حال اگر کافر شهادتین بگوید یعنى بگوید: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» مسلمان مى شود و بدن او پاک مى گردد، ولى اگر عین نجاست در بدن او باشد باید آن را برطرف کرده و جاى آن را آب بکشد، ولى اگر قبل از اسلام آوردن عین نجاست برطرف شده باشد لازم نیست جاى آن را آب بکشد.

لباس تن کافر هنگام مسلمان شدن

مساله 226ـ لباسى که بر تن کافر است وقتى اسلام آورد پاک می شود مگر آلوده به عین نجاست باشد.

ایمان قلبی و لفظی

مساله 227ـ هرگاه کافر شهادتین نگوید، ولى قلباً به معنى آن ایمان داشته باشد مسلمان است، امّا اگر بر زبان جارى کند و یقین باشد که قلباً به آن ایمان ندارد احتیاط واجب آن است که از او اجتناب شود.

7) تبعیت

تعریف تبعیّت

مساله 228ـ «تَبَعیّت» آن است که چیزى به تبع چیز دیگرى پاک شود که شرح آن در مسائل آینده خواهد آمد.

ظرف شراب پس از سرکه شدن

مساله 229ـ هرگاه شراب سرکه شود، ظرف آن هم تا جایى که شراب یا انگور موقع جوش آمدن به آن رسیده پاک مى شود، پارچه و چیزى که روى آن مى گذارند اگر معمولاً به آن رطوبت، نجس شود آن هم پاک مى گردد، امّا اگر موقع جوشش سر برود و پشت ظرف به آن آلوده شود بعد از سرکه شدن پشت ظرف پاک نمى شود.

تبعیت فرزندان نابالغ کفار

مساله 230ـ فرزندان نابالغ کفّار بعد از ایمان آوردن پدران آنها پاک مى شوند.

اشیاء مرتبط با بدن میت بعد از غسل

مساله 231ـ سنگى که میّت را روى آن غسل مى دهند و پارچه اى که عورت میّت را با آن مى پوشانند و دست کسى که او را غسل مى دهد، بعد از تمام شدن غسل پاک مى شود.

آب باقی مانده در لباس بعد از شستن با آب قلیل

مساله 232ـ هرگاه لباس و مانند آن را با آب قلیل آب بکشند و به اندازه معمول فشار دهند تا آب از آن خارج شود، آبى که درآن باقى مى ماند پاک است.

قطره های باقی مانده در ظرف بعد از شستن با آب قلیل

مساله 233ـ هرگاه ظرف نجس را با آب قلیل آب کشند؛ قطره هایى که آخر کار در آن مى ماند پاک است.

8) برطرف شدن عین نجاست

برطرف شدن عین نجاست

مساله 234ـ هرگاه بدن حیوان نجس شود؛ همین که عین نجاست برطرف شود، بدن حیوان پاک مى گردد، مثلاً اگر منقار پرنده خون آلود باشد یا حیوانى روى چیزهاى آلوده بنشیند، همین که خون و آلودگى برطرف شد، بدن حیوان پاک است.

نجس شدن باطن بدن انسان

مساله 235ـ باطن بدن انسان (مانند داخل دهان و بینى) اگر نجس شود همین که نجاست از بین برود پاک مى شود، مثلاً اگر از لثه ها خون بیرون آید و در آب دهان از بین برود یا خون را بیرون بریزد؛ آب کشیدن داخل دهان لازم نیست؛ و ملاقات در باطن دهان و غیر آن موجب نجاست نمی شود؛ اما اگر دندان مصنوعی در دهان باشد، احتیاط مستحب آن است که آن را آب بکشد.

نجس شدن غذاى مانده در دهان

مساله 236ـ هرگاه غذا در دهان یا لاى دندانها باقى مانده باشد و داخل دهان خون بیاید، چنانچه نداند که خون به غذا سرایت کرده، خوردن آن غذا اشکالی ندارد ولی اگر می داند که خون به آن رسیده، نجس نیست ولی خوردن آن غذا حرام است مگر اینکه خون در آن غذا مستهلک شود.

نجس شدن جایی از بدن که انسان نمی داند جزء ظاهر است یا باطن

مساله 237ـ جایى از لب و مانند آن که انسان نداند جزء ظاهر بدن است یا باطن، اگر نجس شود باید آن را آب بکشد.

نشستن گرد و غبار نجس روى لباس و فرش

مساله 238ـ هرگاه گرد و غبار نجس روى بدن یا لباس و فرش و مانند آن بنشیند؛ و هر دو خشک باشد نجس نمى شود؛ کافى است آن را تکان دهند، همچنین اگر رطوبت غیر مسرى داشته باشد، امّا اگر یکى از آنها تر باشد نجس مى شود و اگر در نجاست گرد و غبار یا رطوبت محل شک داشته باشد، آن هم پاک است.

9) استبراء حیوان نجاست خوار

نحوه استبراء حیوان نجاستخوار

مساله 239ـ هرگاه حیوانى به خوردن مدفوع انسان عادت کند؛ بول و مدفوع آن نجس است و گوشت آن نیز حرام است و اگر بخواهند پاک شود، باید حیوان را غذاى پاک بدهند تا نام حیوان نجاستخوار از آن برداشته شود و باید در شتر چهل روز؛ و در گاو سى روز، و در گوسفند ده روز، و در مرغابى پنج روز و در مرغ خانگى سه روز بگذرد و در حیوانات دیگر همین اندازه که نام نجاستخوار از آن برداشته شود، کافى است.

مخلوط کردن پودر خون در غذای پرندگان

مساله 240ـ گاهى در مرغداریها پودر خون با غذاى آنها مخلوط مى کنند بطورى که گوشت مرغ به واسطه آن مى روید، گوشت و تخم آن مرغ حرام نیست و رطوبتهاى مرغ نجس نمى شود، ولى بهتر آن است که از چنین مرغ و تخم آن پرهیز شود.

حکم حیوانی که نجاستی غیر از مدفوع می خورد

مساله 241ـ هرگاه حیوان، سایر نجاستها را غیر از مدفوع انسان بخورد باعث نجاست بول و مدفوع او نمى شود، گوشت او هم حرام نیست، مگر حیوانى که از شیر خوک تغذیه کرده بوسیله آن رشد و نمو کرده باشد که گوشتش حرام است.

10) غائب شدن مسلمان

حکم و تعریف غائب شدن مسلمان

مساله 242ـ هرگاه بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگرى که در اختیار اوست نجس شود و او هم بفهمد که نجس شده، سپس آن مسلمان غایب گردد، اگر انسان احتمال دهد که آن را آب کشیده، پاک است، به شرط این که از چیزهایى باشد که طهارت در آن شرط است، مانند لباسى که با آن نماز مى خواند و یا غذا و ظروف غذا.