احکام تخلی – آیت الله مکارم شیرازی

وجوب پوشانیدن عورت

 

مساله 63ـ واجب است انسان عورت خود را از دیگران بپوشاند، چه در موقع تخلّى و چه در مواقع دیگر، خواه بیننده محرم او باشد (مانند خواهر و مادر) یا نامحرم، بالغ باشد یا غیر بالغ، حتّى از اطفال ممیّز که خوب و بد را مى فهمند. ولى زن و شوهر لازم نیست خود را از یکدیگر بپوشانند.

 

جواز استفاده از هر چیزی برای پوشاندن عورت

 

مساله 64ـ براى پوشانیدن عورت از هر چیز مى توان استفاده کرد، حتّى با دست و آب کدر.

 

وضعیت بدن هنگام تخلی

 

مساله 65ـ در موقع تخلّى باید رو به قبله یا پشت به قبله نباشد و برگرداندن عورت به تنهایى کافى نیست، امّا اگر بدن رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت را رو به قبله یا پشت به قبله نکند.

 

وضعیت بدن هنگام شستن مخرج بول و غائط

 

مساله 66ـ در موقع شستن مخرج بول و غائط مانعى ندارد رو به قبله و پشت به قبله باشد، ولى در موقع «استبراء» احتیاط واجب ترک است.

 

وضعیت بدن هنگام استبراء

 

مساله 66ـ در موقع شستن مخرج بول و غائط مانعى ندارد رو به قبله و پشت به قبله باشد، ولى در موقع «استبراء» احتیاط واجب ترک است.

 

وظیفه بزرگترها هنگام نشاندن کودک جهت تخلی

 

مساله 67ـ احتیاط واجب آن است که بزرگترها بچّه ها را در موقع تخلّى رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، امّا اگر خود بچّه بنشیند جلوگیرى او واجب نیست، هرچند بهتر است.

 

منزل هایی که مستراح آن رو به قبله یا پشت به قبله ساخته شده

 

مساله 68ـ در منزلهایى که مستراح آن رو به قبله یا پشت به قبله ساخته شده (خواه از روى عمد باشد، یا اشتباه، یا ندانستن مساله) باید طورى بنشینند که رو به قبله یا پشت به قبله نباشد و الاّ حرام است.

 

وظیفه کسی که جهت قبله را نمی داند

 

مساله 69ـ اگر قبله را نمى داند باید جستجو کند و اگر طریقى براى جستجو نیست اگر مى تواند تاخیر بیندازد، امّا در صورت ضرورت به هر طرف بنشیند اشکالى ندارد، در هواپیماها و قطارها نیز باید همین معنى را مراعات کرد.

 

مکان هایی که تخلی در آنها حرام است

 

مساله 70ـ در چند محل تخلّى کردن حرام است (خواه بول یا غائط): اوّل در کوچه ها و جادّه هایى که مسیر مردم است. دوم در جایى که براى عدّه خاصى وقف شده، مانند مدرسه هایى که مخصوص طلاّب است یا مساجدى که آبریز آن فقط براى نمازگزاران مى باشد. سوم روى قبر مؤمن یا هر محلّ دیگرى که موجب بى احترامى نسبت به مؤمن یا یکى از مقدّسات شود.

 

روش های تطهیر مخرج غائط

 

مساله 71ـ مخرج غائط را مى توان با آب شست، یا با سه قطعه کاغذ یا سنگ یا پارچه یا مانند آن تمیز کرد، مگر در صورتى که از حدّ معمول تجاوز کرده و اطراف مخرج را آلوده نموده باشد، یا نجاست دیگرى مانند خون با آن بیرون آید یا از خارج نجاستى به آن برسد که در این حال فقط با آب پاک مى شود.

 

شستن محل غائط با آب بهتر است

 

مساله 72ـ در مواردى که مى توان مخرج غائط را با غیر آب تمیز کرد، شستن با آب بهتر است.

 

تطهیر مخرج بول با غیر آب

 

مساله 73ـ مخرج بول با غیر آب پاک نمى شود و تطهیر با شیلنگ های متّصل به آب لوله کشی که در حکم جاری است و همچنین آب قلیل، یک مرتبه کافى است؛ هر چند بهتر است با آب قلیل دوبار باشد.

 

در شستن مخرج بول و غائط فرق میان مجراى طبیعى و غیرطبیعى نیست

 

مساله 74ـ در شستن مخرج بول و غائط فرق میان مجراى طبیعى و غیرطبیعى نیست، ولى در مخرج غیرطبیعى غیر آب کفایت نمى کند.

 

پاک کردن مخرج غائط با سه قطعه سنگ، کاغذ و امثال آن

 

مساله 75ـ هرگاه مخرج غائط را با سه قطعه سنگ، یا کاغذ و مانند آن پاک کنند و ذرات کوچکى که معمولاً جز با آب برطرف نمى شود باقى بماند، ضررى ندارد و مى تواند با آن نماز بخواند.

 

پاک کردن مخرج غائط با سه طرف یک قطعه سنگ

 

مساله 76ـ هرگاه با سه طرف یک قطعه سنگ محل را پاک کند کافى است، همچنین با سه گوشه یک قطعه کاغذ و پارچه.

 

شک در پاک کردن مخرج بول قبل و یا بعد از نماز

 

مساله 77ـ اگر شک کند که مخرج را پاک کرده، باید خود را تطهیر کند، ولى اگر بعد از نماز شک کند، نمازش صحیح، امّا براى نمازهاى بعد باید خود را تطهیر کند.

 

نحوه استبراء

 

مساله 78ـ استبراء عمل مستحبّى است که مردها بعد از بیرون آمدن بول انجام مى دهند، به این ترتیب که چند مرتبه از بیخ آلت تا بالا دست مى کشند و قسمت بالا را چند مرتبه فشار مى دهند، تا باقیمانده قطرات بول خارج شود، امّا استبراء از منى آن است که بعد از خروج منى بول کنند تا ذرّات باقى مانده خارج شود.

 

اقسام رطوبتهائى که از انسان خارج مى شود

 

مساله 79ـ رطوبتهایى که از انسان خارج مى شود غیر از بول و منى بر چند قسم است: اوّل آبى که گاه بعد از بول بیرون مى آید و کمى سفید و چسبنده است و به آن «وَدْى» مى گویند، دوم آبى که هنگام ملاعبه و بازى کردن با همسر بیرون مى آید و به آن «مَذْى» مى گویند، سوم آبى که گاه بعد از منى بیرون مى آید و به آن «وَذْى» گویند، همه این آبها در صورتى که مجرا آلوده به بول و منى نباشد، پاک است و وضو و غسل را هم باطل نمى کند.

 

فایده استبراء از بول

 

مساله 80ـ فایده استبراء از بول این است که، مجرا را از بول پاک مى کند، یعنى اگر آب مشکوکى بعد از آن خارج شود پاک است و وضو را هم باطل نمى کند، امّا اگر استبراء نکرده باید وضو را اعاده کند و محل را بشوید.

 

استبراء از منی

 

مساله363_ مستحبّ است بعد از بیرون آمدن منى بول کند تا ذرّات باقیمانده خارج شود و اگر نکند و بعد از غسل رطوبتى از او بیرون آید که نداند منى است یا رطوبت دیگر، حکم منى دارد و باید دوباره غسل کند.

 

فایده استبراء از منى

 

مساله 81ـ فایده استبراء از منى این است که اگر رطوبت مشکوکى از او خارج شود و نداند منى است یا یکى از آبهاى پاک، غسل ندارد و اگر استبراء نکند و احتمال دهد ذرّات منى در مجرى باقى بوده و همراه بول یا رطوبت دیگرى خارج شده، باید دوباره غسل کند.

 

شک در اصل عمل استبراء

 

مساله 82ـ هرگاه شک کند استبراء کرده یا نه، باید از رطوبتهاى مشکوک اجتناب کند، امّا اگر استبراء کرده ولى نمى داند درست بوده یا نه، اعتنا به شک نمى کند.

 

شک در صحت استبراء

 

مساله 82ـ هرگاه شک کند استبراء کرده یا نه، باید از رطوبتهاى مشکوک اجتناب کند، امّا اگر استبراء کرده ولى نمى داند درست بوده یا نه، اعتنا به شک نمى کند.

 

زن استبراء ندارد

 

مساله 83ـ براى زن استبراء نیست و هرگاه رطوبت مشکوکى از او خارج شود، پاک است وضو وغسل هم ندارد.

 

نشستن در جایی که کسی مطلقاً او را نبیند

 

مساله 84ـ مستحبّ است در موقع تخلّى جایى بنشیند که کسى مطلقاً او را نبیند، همچنین مستحبّ است هنگام تخلّى سر را بپوشاند.

 

زمانهایی که بول کردن مستحب است

 

مساله 87ـ مستحبّ است پیش از خواب و پیش از نماز و بعد از خارج شدن منى، بول کند.

 

کارهای مکروه موقع تخلّی

 

مساله 85ـ این کارها در موقع تخلّى مکروه است:

1ـ نشستن زیر درختان میوه 2ـ نشستن در جایى که محلّ عبور و مرور مردم است، هرچند کسى او را نبیند. 3ـ نشستن اطراف خانه ها 4ـ نشستن مقابل خورشید و ماه، ولى اگر عورت خود را بپوشاند، مکروه نیست. 5ـ توقّف زیاد 6ـ سخن گفتن مگر به هنگام ضرورت، ولى ذکر خدا در همه حال خوب است. 7ـ ایستاده بول کردن 8ـ بول کردن در آب، مخصوصاً آبهاى ایستاده 9ـ بول کردن در سوراخ جانوران 10ـ بول کردن در زمینهاى سفت که از آن ترشّح مى شود و در مقابل باد.

 

نگه داشتن بول و غائط

 

مساله 86ـ نگه داشتن بول و غائط مکروه است، و اگر ضرر داشته باشد اشکال دارد.