آیت الله خامنه ای – احکام تقلید ۳
آیت الله خامنه ای – احکام تقلید: راههای اثبات اجتهاد، اعلمیت و به دست آوردن فتوا
اجوبه الاستفتائات آیت الله خامنه ای
س 24: بعد از احراز صلاحیت مجتهدی برای مرجعیت تقلید به وسیله شهادت دو فرد عادل، آیا لازم است در این‌باره از اشخاص دیگر نیز تحقیق کنم؟
ج: شهادت دو فرد عادل و اهل خبره بر صلاحیت و جامع‌الشرایط بودن مجتهد براى جواز تقلید از او کافى است و تحقیق از افراد دیگر لازم نیست.
س 25: راههای انتخاب مرجع و به دست آوردن فتوا کدام است؟
ج: احراز اجتهاد و اعلمیت مرجع تقلید به وسیله امتحان یا تحصیل یقین ولو از شهرت مفیدِ علم یا اطمینان، یا با شهادت دو نفر عادل از اهل خبره صورت مىگیرد.
راههاى به دست آوردن فتواى مجتهد عبارتند از:
1. شنیدن از خود مجتهد
2. شنیدن از دو یا یک فرد عادل
3. شنیدن از یک نفر مورد اطمینان
4. دیدن در رساله مجتهد، در صورتى که رساله وى مصون از اشتباه باشد.
س 26: آیا وکالت در انتخاب مرجع مثل وکالت پدر برای پسر و معلم برای شاگرد صحیح است؟
ج: اگر مراد از وکالت، سپردن وظیفه تحقیق و جستجو براى یافتن مجتهد جامع‌الشرایط به پدر، معلم، مربى و یا غیر آنان باشد، اشکال ندارد و نظرشان در این مورد اگر مفیدِ علم یا اطمینان و یا واجد شرایط بیّنه و شهادت باشد، از نظر شرعى معتبر و حجت است.
س 27: از تعدادی از علماء که خود مجتهد بودند، راجع به فرد اعلم سؤال شد. فرمودند که رجوع به فلان مجتهد دامت افاضاته باعث برائت ذمّه میگردد. آیا با آنکه شخصاً اطلاع از اعلمیت آن مجتهد ندارم و یا در این‌باره شک دارم و یا اطمینان دارم که اعلم نیست، زیرا افراد دیگری که با دلیل و بینه مشابه اعلمیت آنان ثابت شده است، وجود دارند، میتوانم به گفته آنان اعتماد کرده و از آن مجتهد تقلید کنم؟
ج: اگر بیّنه شرعى بر اعلمیت مجتهد جامع‌الشرایط اقامه شود، تا زمانى که بیّنه شرعى دیگرى که معارض آن باشد پیدا نشود، آن بیّنه حجت شرعى است و به آن اعتماد مىشود، اگر چه موجب حصول علم یا اطمینان نباشد، در این صورت جستجو از بیّنه معارض و احراز عدم وجود آن لازم نیست.
س 28: آیا جایز است کسی که اجازه از مجتهد ندارد و در بعضی از موارد مرتکب اشتباه در نقل فتوا و احکام شرعی شده است، متصدی نقل فتوای مجتهد و بیان احکام شرعی شود؟ وظیفه ما در صورتی که این شخص احکام را از روی رساله عملیه نقل میکند، چیست؟
ج: در تصدى نقل فتواى مجتهد و بیان احکام شرعى، اجازه داشتن شرط نیست، ولى کسى که دچار خطا و اشتباه مىشود، جایز نیست متصدى این کار شود و اگر در موردى اشتباه کرد، چنانچه متوجه اشتباه خود شد، بر او واجب است شنونده را از آن اشتباه آگاه نماید. به هر حال، بر مستمع جایز نیست تا اطمینان به صحّت گفتار گوینده پیدا نکرده، به نقل او عمل کند.
راههای اثبات اجتهاد، اعلمیت و به دست آوردن فتوا
استفتائات جدید آیت الله خامنه ای
س: دو نفر بالغ عادل برای من از شخصی که به او اطمینان دارم و آن شخص هم در این موارد تحقیق کرده است نقل کرده‌اند که فلان شخص اعلم است و می‌توانی از او تقلید کنی آیا اینگونه تقلید کردن صحیح است؟
ج) اگر عادل و خبره باشند، اشکال ندارد.
س: بنده سال‌ها پیش از طریق سؤال از یک فرد عادل مرجع تقلیدی را انتخاب کردم ولی با توجه به اینکه باید از دو نفر مجتهدشناس می‌پرسیدم، وظیفه‌ام در این وضعیت چیست و حکم اعمال انجام گرفته چیست؟
ج) اگر از مجتهدی تقلید کرده‌اید که دو نفر مجتهدشناس نیز همان را معرفی می‌کنند و یا فتوای او موافق با فتوای مجتهدی است که دو نفر مجتهدشناس معرفی کرده‌اند، صحیح است و اگر فتوای او مخالف فتوای مجتهدی است که وظیفه فعلی شما تقلید از اوست، باید قضا شود.
منبع: سایت آیت الله خامنه ای- خامنه ای دات آی آر
تهیه شده در تحریریه سایت مسلمان
